“Dit is geen makkelijk onderwerp”, waarschuwt dagvoorzitter Carolien Vermaas, senior adviseur zorgvastgoed bij AAG op 11 maart in de aula van het robuuste, multifunctionele Eemklooster in Amersfoort. Het ZorgSaamWonen-platform loopt met dit thema voor de troepen uit, zegt ze, “maar ik kan niet zwaar genoeg benadrukken dat het van belang is, erkennende dat het complex is.” Want veiligheid en vertrouwen heeft vele dimensies. Het gaat over brandveiligheid, fysieke veiligheid, tot digitale- en sociale veiligheid. Veiligheid en vertrouwen organiseer je samen, mét bewoners, leert Carolien.

100 procent veiligheid is een illusie

Keynotespeaker Marco van Alderwegen noemt zich 'Samenbrenger’ voor coöperatie De samentafel en is (interim)bestuurder in de zorg. “100 procent veiligheid is een illusie”, zegt hij. We definiëren veel zaken vanuit wat we niet willen, niet wat wél willen: ‘gewoon leven op eigen wijze’. Sinds de opkomst van geïnstitutionaliseerde ouderen- en verpleeghuiszorg hebben we steeds meer regels en protocollen ingesteld als gevolg van een ‘risicoaversie’, die tegelijkertijd minder vrijheden opleverden. Met VPT gaan we eigenlijk weer die lange weg terug. Zoek bij het ‘ouder worden op eigen wijze’, samen naar een balans tussen vrijheid en veiligheid, tussen visie en verantwoordelijkheid, tussen verlangen en angst. Het verschilt per persoon. Bepreek dit!”

Sessies: Langer thuis wonen met de juiste installaties

Khalid Jerrari en Paul Dekkers van Comelit gaan dieper in op de harde kant de infrastructuur voor gebouwgebonden installaties. Met infrastructuur bedoelen zij de kabels die door het gebouw lopen. Oftewel “de bloedaders van het gebouw”. Juist vanwege dit belang zit Comelit graag in een vroeg stadium aan tafel bij de ontwikkeling van woningen en gebouwen. Actuele trends in de ontwikkelingen van gebouw gebonden installaties zijn: een toenemende vraag naar draadloze beveiliging via de smartphone, meer communicatieapps en meer pakketbezorging in pakketkasten en pakketpunten.

Sessie: Werken aan sociale cohesie, samenredzaamheid en vertrouwen

Roselinde van Ravestein werkt voor Zinnovia aan veiligheid voor en met ouderen in een woon- en/of beroepsomgeving. Dat doet ze in verschillende collectieven, zoals die van de Wijkmakers en volgens twee methodieken: de Bruismethodiek en de methode Samenkracht. Haar tip: volg vier fasen: verken hoe en wat er is op een locatie, zowel materieel en immaterieel, vorm een team, start dialoogbijeenkomsten en kom dan van ‘denken naar samen doen’.

Sessie: Wonen met Wlz in gebiedsontwikkeling: Dilemma’s, kansen en uitdagingen

Anneke Speelman, ontwikkelingsmanager senioren en zorg en Joep Bastiaans, projectontwikkelaar. zijn beiden werkzaam bij AM Gebiedsontwikkeling. Er is een dringende behoefte aan woonvormen die aansluiten op de behoeften van senioren met geen tot zware zorg. Maak je dan alle woningen in een complex op voorhand geschikt voor zware zorg, dus met draaicirkels van anderhalve meter of juist 1,8 m in badkamers, en doe je dat geclusterd of gespikkeld? En doe je dit voor alle huur- en koopsegmenten? Hoe zien de contracten eruit in de driehoek bewoners, vastgoedorganisatie en zorgorganisatie? Wie doet de toewijzing van woningen? En hoeveel tijd krijgen organisaties om de doelgroep met zware zorg te kunnen laten inhuizen bij oplevering van een pand? Hoe en waar creëer je gemeenschappelijke ruimtes? Wie betaalt ervoor? “Dat blijft een hele puzzel”, zeggen Anneke en Joep. Ze tonen en bespreken een aantal praktijkvoorbeelden met ieder kansen, uitdagingen en dilemma’s.

Sessie: Veiligheid en Vertrouwen van ontmoeten

Door het creëren van doordachte ontmoetingsplekken en het organiseren van activiteiten die verbinding bevorderen, kunnen organisaties in wonen, welzijn en zorg met elkaar werken aan een zorgzame en veilige omgeving waar velen zich welkom en vertrouwd voelen, aldus Willemijn Souren, programmamanager Woonvormen bij Woonzorg Nederland. Zij benadrukt het belang van ontmoeten en het breed kijken naar ouder worden in een gezonde leefomgeving met een sterk sociaal weefsel en een sluitende keten van organisaties. Woonzorg Nederland ondersteunt die keten door in haar complexen ontmoeting te faciliteren.

Sessie Gemengd wonen; polderen of positie innemen?

Carolien Vermaas en Guus van den Berg, beiden werkzaam bij AAG, verkennen de verantwoordelijkheid voor fysieke veiligheid, sociale veiligheid en brandveiligheid in complexen waar mensen met én zonder zorgvraag door elkaar wonen en leven. Wie of welke organisatie is dan verantwoordelijk voor (een vorm van) veiligheid? En verschuiven verantwoordelijkheden wanneer er meer diversiteit in zorgbehoefte in een complex aanwezig is? En wat betekent een toename in kwetsbaarheid van bewoners, simpelweg omdat zij ouder worden? Aan het eind wordt één ding glashelder: Veiligheid is een dynamisch onderwerp en onderhevig aan verandering. Organisaties zullen in gesprek met elkaar én met bewoners vanuit casuïstiek moeten zoeken naar passende oplossingen en zoeken naar hun eigen stukje verantwoordelijkheid daarin. Want de oplossing ligt wellicht in het samen verantwoordelijkheid dragen.

Sessie: Leven in veilige vrijheid thuis; zelfstandig wonen met een Wlz-indicatie

Wat is er nodig om de ’veilige vrijheid’ in de langdurige zorg thuis voor cliënt, mantelzorger en zorgprofessional vorm te geven? Vragen die Marion Verhey, regionaal aanjager landelijk platform Van Zorg naar Leven, en Henrieke Schoon, transformatie manager Carinova, in hun sessie bij de kop pakken. Het werd een gesprek met de deelnemers over de wankele balans tussen kwaliteit van leven, verantwoordelijkheden en beperkte beschikbaarheid van zorgverlening. De bovenliggende vraag zou moeten zijn wat voor een cliënt een dag goed maakt. “Ga daarover in gesprek met cliënten en hun familie. Want een goede dag is belangrijker dan een 100 procent veilige dag. Daar kan een beetje risico bij horen, met een focus op kwaliteit van leven.”

Samen verder verkennen

Carolien Vermaas sluit de dag af met een duidelijke conclusie en uitnodiging: Het thema veiligheid levert hier en daar verhitte discussies op. Begrijpbaar, want veiligheid in de beweging van zorg naar leven is nog een grijs gebied. “Laten we het samen verder verkennen.”

Deelnemers aan dit symposium hebben een uitgebreid verslag ontvangen en de presentaties

Lees meer:

• een interview met Marco met Marco
• een eerder interview met Khalid en Paul
• een interview met Anneke en Joep
• een eerder interview met Willemijn
• een eerder interview met Carolien
• een eerder interview met Marion