Hoe komt het dat sommige mensen tot op hoge leeftijd gezond en gelukkig oud worden en andere niet? Deze vraag houdt professor Nardi Steverink, werkzaam als hoogleraar sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen bezig. Zij heeft onderzoek gedaan en kwam erachter dat mensen zelf een grote rol kunnen spelen bij gezond en gelukkig oud worden. Zij heeft de 'Zelf-Management-van-Welbevinden-theorie' ontwikkeld. Het gaat er kort gezegd om dat mensen leren wat hen gelukkig maakt en hoe zij dit kunnen managen. Zij is op basis van deze theorie cursussen gaan ontwikkelen.

De GLANS-schijf van vijf
In 2000 is Nardi begonnen met het ontwikkelen van de GRIP&GLANS-cursussen. ‘Het GRIP&GLANS-Programma richt zich op het versterken van de eigen regie (GRIP) en het welbevinden (GLANS) van mensen in de tweede levenshelft. Van het woord GLANS staat de G voor gezondheid en gemak, L voor leuke bezigheden en lichamelijke activiteit, A voor affectie, N voor netwerken en je nuttig voelen en S voor sterke punten. Mensen hebben van elk voldoende nodig, net als bij de schijf van vijf van het  Voedingscentrum. Er zijn twee cursussen ontwikkeld waarvan het wetenschappelijk is bewezen dat ze werken: de GRIP&GLANS groepscursus voor 55+ vrouwen en de GRIP&GLANS huisbezoeken voor kwetsbare oudere mannen en vrouwen. Beide zijn gebaseerd op de theorie van Zelf-Management-van-Welbevinden (Self-Management of Well-being ). De groepscursus bestaat uit zes bijeenkomsten die wekelijks plaatsvinden. En een terugkombijeenkomst na drie maanden. De GRIP&GLANS huisbezoeken bestaan uit zes huisbezoeken van ongeveer 1 tot 1,5 uur.  ‘De mensen die meedoen ontdekken wat ze belangrijk vinden voor hun eigen welbevinden en hoe ze daar zelf grip op kunnen krijgen’, zegt Nardi.  ‘Alle cursussen worden gegeven door speciaal door ons opgeleide docenten.’

Ontwikkeling
De cursussen worden door het hele land gebruikt en de cursussen worden door Nardi’s team ook verder doorontwikkeld. Naast de cursussen die gericht zijn op individuele deelnemers, worden nu nieuwe vormen ontwikkeld, bijvoorbeeld voor groepen deelnemers die elkaar al kennen. Op dit moment wordt de methode door een subsidie van ZonMW ook onderzocht onder bewoners van achterstandswijken en is er een link gemaakt met bewegen. Op initiatief van de gemeente Midden-Groningen wordt onderzocht of de methode geschikt te maken is voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In Hoogezand is GRIP&GLANS geïntegreerd in Welzijn op Recept, een ander succesvol concept, waarbij mensen vanuit de eerstelijnszorg naar een welzijnscoach worden verwezen om het welbevinden te vergroten. GRIP&GLANS is één van de tools in de toolkit die samengesteld is in het kader van het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid. ‘Zeker onder de ouderen met een migratieachtergrond is eenzaamheid groot’, zegt Nardi.

Niet alleen genieten
Nardi vindt de cursussen actueler dan ooit. Mensen zijn volgens haar niet actief bezig met ouder worden. ‘Natuurlijk moeten ouderen niet te vroeg stoppen met trappen lopen. Dat houdt je fit. Maar het is wel goed om na te denken over het ouder worden en met name te investeren in je sociale netwerk.’ Ze ziet regelmatig ouderen die alleen maar met hun partner en de camper op pad gaan.  ‘Het is beter om voor een breder netwerk te zorgen. Dat voorkomt eenzaamheid en vergroot je veerkracht.’ Verder raadt ze ouderen aan activiteiten te blijven ondernemen. ‘In het artikel in Trouw nav I&O research stond het heel krachtig omschreven: “probeer ertoe te doen ook al bent u met pensioen". Dat is treffend. Kies niet voor louter genieten. Ertoe doen vraagt inspanning. Louter genieten is uiteindelijk niet bevredigend.’

http://www.gripenglans.nl/